KAHVERENGİ KOKARCA BÖCEĞİNE KARŞI BİYOLOJİK MÜCADELE: SAMURAY ARILARI DOĞAYA SALINDI
Kahverengi kokarca böceği (Halyomorpha halys), Karadeniz Bölgesi’nde birçok ilde olduğu gibi Bartın’da da özellikle fındık başta olmak üzere çeşitli tarım ürünlerine ciddi zararlar vermeye devam ediyor.
Böceğin özellikleri ve mücadele yöntemleri hakkında bilgi veren Prof. Dr. Azize Toper Kaygın, “Bu zararlı tür, ilimizdeki pek çok tarım ürününe zarar verebilme potansiyeline sahip, yıl içinde birden fazla nesil verebilen istilacı bir böcektir. Bu özellikleri nedeniyle hızla çoğalabilmekte ve mücadelesi de zaman almaktadır.
Bu böceğe karşı mücadelede; Kimyasal, Mekanik, Fiziksel ve Biyoteknik mücadele yöntemlerinin yanı sıra, 'samuray arısı' olarak bilinen Trissolcus japonicus türü kullanılarak biyolojik mücadelenin de birlikte uygulandığı Entegre Mücadele yaklaşımı tercih edilmektedir.
Samuray arısı, kahverengi kokarcanın yumurtalarına parazitoid olarak yerleşip gelişimini bu yumurtaların içinde tamamlayarak zararlı böceğin ölümüne neden olmaktadır. Böylece zararlı böcek henüz yumurta aşamasındayken popülasyonu azaltılmakta ve tarım ürünlerine vereceği zarar engellenebilmektedir.
Mücadele çalışmaları etkin bir şekilde sürdürülürken, toplumun da bu sürece katkı sağlaması önem taşımaktadır. Halkımızın, bireysel olarak zararlı böcekleri imha etmesi bu mücadeleyi daha da etkili kılacaktır.” ifadelerini kullandı.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yürüttüğü Kahverengi Kokarca’nın Ülkesel Entegre Mücadele Yönetimi Projesi kapsamında, 17 Haziran 2025 tarihinde Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü’nden temin edilen samuray arıları Bartın’ın çeşitli bölgelerine salındı. Sembolik olarak Bartın Üniversitesi Ağdacı Kampüsü'nde de salım gerçekleştirildi. Samuray arılarının doğaya salımında, Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Birsen Durkaya, Dekan Yardımcısı Doç. Dr. İsmail Özlüsoylu, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü personeli Ziraat Mühendisi Cengiz Bostancı, öğretim üyeleri ve öğrenciler de katıldı. Bu uygulama ile çevreye zarar vermeden, kahverengi kokarca böceğinin popülasyonunu biyolojik yöntemlerle dengelemek amaçlanıyor.
Bu kapsamda, toplumsal farkındalığı artırmak ve halkı bilinçlendirmek amacıyla “Kahverengi Kokarca Böceğini Tanıyorum, Tedbirimi Alıyorum” başlıklı TÜBİTAK 2209-A Öğrenci Araştırma Projesi hazırlanmıştır. Danışmanlığını Prof. Dr. Azize Toper Kaygın’ın yürüttüğü projede, Orman Fakültesi öğrencilerinden Mert Burak Adıgüzel yürütücü, Furkan Karşı ise araştırmacı olarak görev almaktadır. Proje, Bartın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile iş birliği içerisinde yürütülmektedir."